پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل ahp و تکنیک gis در شهرستان خرم آباد

در سال­های اخیر با افزایش خسارات ناشی از وقوع زمین­لغزش، بشر در صدد کاهش زیان­های آن برآمده است. از آنجا که پیش بینی زمان دقیق وقوع زمین­لغزش از توان علمی انسان خارج است، بنابراین، با شناسایی مناطق مستعد زمین­لغزش و رتبه­بندی آنها می توان تاحدودی از خطرات ناشی از رخداد این پدیده جلوگیری نمود. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر در زمین­لغزش و پهنه بندی شهرستان خرم­آباد به لحاظ وقوع این رخداد، با استفاده از مدل ahp و تکنیک gis است. در این راستا، ابتدا با توجه به موقعیت زمین­لغزش­های به وقوع پیوسته، مطالعات تطبیقی و نتایج سایر محققان، 5 معیار، 13 زیرمعیار و 77 کلاس برای این مهم شناسایی شد. سپس با استفاده از مدل ahp عوامل مربوطه ارزیابی و تعیین وزن گردید. در پایان لایه­های رستری عوامل در محیط نرم افزار arc gis تهیه و تلفیق گردید. نهایتاً مدل و نقشه پهنه­بندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه و ارائه گردید. برای تأیید نتایج، مدل ارائه شده با رخدادهای مشاهده شده مورد ارزیابی مقایسه­ای قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که در بین عوامل موثر، زیرمعیارهای فاصله از جاده، فاصله از آبراهه و تراکم آبراهه به ترتیب با اوزان 2043/0، 1717/0 و 1545/0 به عنوان مهمترین عوامل در ایجاد زمین­لغزش در منطقه مطالعاتی شناسایی شده­اند. براساس مدل ارائه شده، حدود 51/25 درصد (8/ 1603 کیلومترمربع) از مساحت شهرستان خرم آباد دارای خطر وقوع بسیار زیاد (17/6 درصد) و خطر وقوع زیاد (34/19 درصد) است. نتایج حاصل از ارزیابی دقت و صحت مدل تهیه شده، روند صعودی شاخص زمین­لغزش از پهنه خطر خیلی کم به سمت پهنه خیلی زیاد را نشان داده و نشان دهنده دقت لازم مدل مزبور است.